બિલી : બીલીને સંસ્કૃતમાં બીલ્ડ , શ્રીફળ , શાંડિલ્ય અને શલ્ય પણ કહે છે . તેનાં મૂળ , પાન તથા કોચ અને પાકાં ફળ દેવામાં વપરાય છે . ઔષધ અને શરબત માટે સારાં પાકાં ફળ લેવાં . કુમળાં કાચાં બીલાં મરડા ઝાડાની રામબાણ દવા છે . બીલીનાં ઝાડ ૨૦ – ૨૫ ફૂટ ઊંચા થાય છે . એની શાખાઓ ઉપર કાંટા હોય છે . પાન ત્રિપર્ણી અને એકાંતરે આવેલાં હોય છે . પાન મસળતાં એક જાતની સુગંધ આવે છે . ફૂલ આછા લીલાશ પડતાં સફેદ હોય છે , ફળ કોઠા કે મોસંબી જેવડાં ફળો અને કઠણ છાલવાળાં હોય છે . ઔષધમાં નાનાં કુમળાં ફળ વપરાય છે . પાકાં મોટાં ફળો શરબત બનાવી પીવામાં વપરાય છે , બીલી સંગ્રાહી એટલે મળને રોકનાર , દીપનીર એટલે જઠરાગ્નિ પ્રબળ કરનાર તથા વાયુ અને કફનું શમન કરનાર છે . એનાં કાચાં ફળનું શાક તથા અથાણું થાય છે . કાચા બિલાના સૂકા ગર્ભને બેલ કાચરી કહે છે , બિલું ઘણું પૌષ્ટિક , દીપન અને ગ્રાહી છે . આવી દીપન અને ગ્રાહી વનસ્પતિ ભાગ્યે જ મળે છે .
( ૧ ) હરસમાં લોહી પડતું હોય તો બીલાનો ગર ખાવાથી મટી જાય છે .
( ૨ ) પાકાં બિલાં ગળ્યા હોય છે . તેમાં ખાંડ નાખી શરબત બનાવી પીવાથી ઝાડા મટે છે તથા ઠંડક છે . ખાસ કરી મરડામાં તે ઘણું કામ આપે છે .
( ૩ ) બિલીના ઝાડથી હવા શુદ્ધ થાય છે . ( ૪ ) આંખના રોગોમાં તેનાં પાન વાટી એનો રસ આંખમાં આંજવો . _
( ૫ ) ગૌમૂત્રમાં બિલું વાટી તેલ મેળવી પકવીને કાનમાં મૂકવાથી કાનની બહેરાશ મટે છે . ( 6 ) બિલીના કાચા કોમળ ફળના ગર્ભને સૂકવીને બનાવેલું ચૂર્ણ અતિસાર , ઝાડા , મરડો , સંગ્રહણી , કોલાયટીસ , રક્તાતિસારમાં ખૂબ જ રાહત કરે છે . એક ચમચી આ ચૂર્ણ દિવસમાં ત્રણ વાર મોળી છાસ સાથે લેવાથી ઝાડામાં પડતું લોહી બંધ થાય છે . ઉપરોક્ત બધી વિકૃતિઓમાં પણ ફાયદો થાય છે . એનાથી જઠરાગ્નિ પ્રદીપ્ત થાય છે , વાયુ અને કફ મટે છે . |
( ૭ ) જો મરડો ખૂબ જ જૂનો હોય તો બિલીના ફળનો ગર્ભ અને એટલા જ વજનના તલનું ચૂર્ણ તાજા મોળા દહીંની તર સાથે સવાર – સાંજ લેવાથી મટે છે . જો મળ સાથે રક્તસ્ત્રાવ થતો હોય તો આમાં એક ચમચી સાકર મિશ્ર કરી પીવું .
તમારે જીવવું હોય તો ચાલવું જોઈએ . લાંબુ જીવવું હોય તો દોવું જોઈએ . – ઝીણાભાઈ
( ૮ ) બિલાનો ગર્ભ , ઘોડાવજે અને વરિયાળીનું સરખા વજને મેળવેલ ચૂર્ણ મરડામાં અકસીર છે . ( ૯ ) કાચા બિલાના ગર્ભને સૂકવી બનાવેલ એક ચમચી ચૂર્ણ એટલી જ સાકર સાથે સવાર – સાંજ લેવાથી ઝાડા મટે છે . મરા ( ૧૦ ) બીલીપત્રનો રસ બેથી ત્રણ ચમચી જેટલી સાકર નાખી પીવાથી કોઈપણ પ્રકારનો રક્તસ્ત્રાવ મટે છે .
( ૧૧ ) બીલીપત્રનો રસ ડાયાબીટીમાં લાભ કરે છે તથા સોજા મટાડે છે . ( ૧૨ ) ન રુઝાતા ગંધાતા ચાંદાં પર બીલીપત્ર વાટી પેસ્ટ બનાવી લગાડવાથી ચાંદાં મટી જાય છે . ( ૧૩ ) ઉનાળામાં દરરોજ બીલાનું શરબત પીવાથી આંતરડાં મજબૂત બને છે અને પાચન શક્તિ સુધરે છે પાચનશક્તિ સારી રાખવા માટે એ આર્શીવાદ સમાન છે .
બિલ્વાદિ ક્વાથ : બીલી , અરણી , અરડૂસી , સીવણ અને પાડળ આ પાંચ વનસ્પતિનાં મૂળને બૃહત્ પંચમૂળ કહે છે . એ પાંચે સરખા ભાગે મિશ્ર કરી ખાંડી , એક ચમચી પાઉડરનો ઉકાળો કરી સવાર – સાંજ નિયમિત પીવાથી થોડા દિવસમાં અધિક મેદ એકત્ર થવાથી જે પીડા થાય છે તેનો નાશ થાય છે .
: બીજોરુ લીંબુની જાતનું જ છે . એનાં પાન લીંબડી કરતા લાંબાં અને મોટાં હોય છે . તેને આઠયા દસ ૨ ટેલી લાંબી ફળો આવે છે . ઔષધમાં આ ફળ વપરાય છે . બિજોરાનો રસ અત્યંત ખાટો , પથ્યકર , યકાર અને પિત્તશામક છે . ફળ પીળું થયા પછી જ ઉપયોગમાં લેવું જોઈએ . ચૂંક , ઉલટી , કફ , ગોળો , અરુચિ , મંદાગ્નિ વગેરે મટાડે છે . અરુચિ , ઉબકા , ઊલટી , મોળ આવવી વગેરેમાં બિજોરાના ફળની કળીઓ પર સિંધવ છાંટીને બીવામાં આવે છે . એનું શરબત જીભ અને કંઠની શુદ્ધિ કરે છે . એનો મુરબ્બો સમગ્ર પાચનતંત્ર અને હૃદય માટે હિતાવહ્યું છે . બિજોરાના રસનો કોગળો ધારણ કરી રાખવાથી દાંતના જીવાણુઓ નાશ પામે છે . આથી પાયોરિયા મટે છે અને મોની વાસ દૂર થાય છે . બિજોરાનો રસ બરોળના અને લીવરના રોગોમાં ખૂબ ફાયદાકારક છે . કમળામાં એનું શરબત પીવાથી લાભ થાય છે . બીજોરું સ્વાદિષ્ટ , ખાટું , ગરમ , અગ્નિને પ્રદીપ્ત કરનાર , પચવામાં હળવું , રકતપિતું નારાક , હૃદય માટે હિતકારી તથા ખાંસી , ચૂંક , ઊલટી , કફ , ગોળો , હરસ , અરુચિ અને તરસનો નાશ કરનાર છે . એ બરોળ અને અપચામાં ઉપયોગી છે . એની છાલ ખૂબ જ મીઠી હોય છે અને ગર્ભ ખૂબ જ ખાટો હોય છે . શ્રેષ્ઠ ખાટાં ફળોમાં એનો સમાવેશ થાય છે .
( ૧ ) ચૂંક , ઊલટી , કફ , અરુચિ , ગોળો , હરસ વગેરેમાં બીજોરાની કળીઓ સિંધવ છાંટીને ખાવી . ( ૨ ) બીજોરાની કળીઓ સહેજ મીઠું નાખી ખાવાથી સગર્ભાની ઉલટી , ઊબકા , અરુચિ જેવા તકલીફો દૂર થાય છે . ( ૬ ) ચૂંક , ઊલટી ( ર ) સારી તંદુરસ્તી એ માનવીની પહેલી અને સૌથી મોટી મિલકત છે . – એમર્સન .
આ પણ વાંચો
- રસોડાના કામને સરળ પણ બનાવશે અને તમારા પૈસા પણ બચાવશે એવી આ ટીપ્સ
- બજાર જેવી ઘરે સેવ ઉસળ બનાવવાની રીત | sev usad bnavvani rit
- છ ફ્લેવરનું પાણી પુરીનું પાણી બનાવવાની રીત | લારી પર મળે તેવું પાણી પુરીનું પાણી
- શિયાળાની ઠંડીમાં બનાવી શકાય તેવા શાક | મકર સંક્રાંતિ સ્પેશિયલ શાક બનાવવા માટેની રીત
- કિચન કિંગ બનવા માટે દરેક મહિલાઓ માટેની સ્માર્ટ કિચન ટિપ્સ | કિચન ટીપ્સ | રસોઈ ટીપ્સ
- બજાર જેવા મસાલા ઘરે બનાવવાની રીત | પાવભાજીનો મસાલો બનાવવાનો રીત | masalo banavvani rit
- હોટલ જેવું ડ્રાય મન્ચુરિયન બનાવવાની રીત | dry manchurian banavvani rit
- સાંજે ગરમા ગરમ ખાય શકાય તેવું ખીચું બનાવવાની રીત | khichu banavvani rit
- પૈસા પણ બચશે અને કામ પણ સરળ બનશે અપનાવો આ કિચન ટીપ્સ
- લીલી તુવેરની રેસીપી | lili tuverni recipe | સાંજનું મેનુ | લીલી તુવેરમાંથી રેસીપી બનાવવાની રીત
- શિયાળાનું પ્રખ્યાત લીલુ ઊંધિયું શાક બનાવવાની રીત | green undhiyu banavvani rit | SURATI UNDHIYU
- શિયાળામાં બનાવી શકાય તેવી સ્પેશીયલ રેસીપી | મૂળાની ઢોકળીનું શાક બનાવવાની રીત | mulani dhokali
- ખારી સીંગ | શેકેલા દાળિયા | શેકેલા ચણા | મસાલા સીંગ બનાવવાની રીત
- દરેક ગુજરાતીઓની પ્રખ્યાત વાનગી બનાવવાની રીત | ગુજરાતી રેસીપી
- શિયાળામાં ખાવ ભરપુર માત્રામાં આ બધા શાકભાજી અને ફ્રુટ થશે અનેકગણા ફાયદા | health benefits
- કપડામાં ચોટેલ રૂછડા અને વાળ દૂર કરવા માટે | સુકા આદુની છાલ ઉતારવા માટે | કિચન ટીપ્સ | રસોઈ ટીપ્સ | winter tips
- ઘરમાંથી મચ્છર ભગાડવા માટે દેશી જુગાડ | પીતાંબરી વગર પિત્તળના વાસણો સાફ કરવા માટે | kitchen hacks
- kitchen tips and rasoi tips: દરેક મહિલાને કામમાં આવે તેવી ઘરગથ્થું ટીપ્સ અને રસોઈ ટીપ્સ
- ઉપયોગમાં આવે તેવી મહિલાઓ માટે ઘરગથ્થુ કિચન ટિપ્સ રસોઈ ટિપ્સ અને હેલ્થ ટીપ્સ
- પરફેક્ટ માપ સાથે અડદિયા બનાવવાની રીત અને અડદિયા બનાવતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવા જેવી ખાસ ટીપ્સ | adadiya recipe
- tipsandtricks | શિયાળામાં ખંજવાળ થી બચવા | ધાબડા માંથી વાસ દૂર કરવા | શિયાળામાં સાંધાના દુખાવાથી રાહત મેળવવા | tips also read in gujarati
- હેરડાઈ ના ડાઘ કપડા પરથી દુર કરવા માટે | ટોઇલેટમાં થયેલા પીળા ડા ધને દુર કરવા માટે | વારંવાર કુકર ઉભરાઈ છે તો શું કરવું | kitchen hacks
- તમે ક્યારેય ન સાંભળી હોય તેવી કિચન ટિપ્સ અને રસોઈ ટીપ્સ
- દાહોદની કચોરી અને રતલામી સેવ બનાવવાની રીત | recipe in gujarati
- તળિયે બેસી ગયેલા ભાતની વાસ દૂર કરવા | કોથમીર ને તાજી રાખવા | ઇડલીના ખીરાની ખટાશ દૂર કરવા | રાયના દાણામાં ભેળસેળ છે કે નહીં |લાદી માં થયેલા સીમેન્ટના ડાઘ દૂર કરવા કિચન ટીપ્સ | kitchen hacks and tips
